Terwijl meer en meer mensen alleen wonen, niet trouwen en een innige relatie aangaan met hun smartphone, groeit het aantal mensen dat zich eenzaam voelt in de Verenigde Staten gigantisch.
Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Julianne Holt-Lunstad, een hoogleraar psychologie van Brigham Young University, tegenover American Psychological Association.
Volgens haar blijkt uit haar onderzoek dat eenzaamheid een groter gevaar voor de volksgezondheid kan zijn dan obesitas. Een ander Amerikaans onderzoek stelt dat het ongeveer even slecht is als roken. “Inderdaad, veel landen overal ter wereld suggereren nu dat we voor een ‘eenzaamheidsepidemie’ staan”, zegt Holt-Lunstad. “De uitdaging is nu wat we er aan kunnen doen.”
De eerste analyse is gebaseerd op 148 onderzoeken en data van meer dan 300.000 onderzoekers. Hieruit blijkt dat het risico op een vroege dood 50 procent lager is bij mensen met veel sociaal contact.
De tweede analyse keek naar de data van 3,4 miljoen mensen in 70 onderzoeken en de rol die sociale isolatie, eenzaamheid en alleen wonen heeft op overlijden. Alle drie lijken ze voor een verhoogd risico op een dood te hebben. Vergelijkbaar of nog groter dan obesitas.
Nederland
Het Nederlandse Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ziet het minder somber in. Het percentage mensen dat volgens het CBS eenzaam is, is sinds de start van het onderzoek in 2012 stabiel. In 2015 waren bijna 550 duizend mensen eenzaam volgens het bureau, 4 procent van de bevolking van 15 jaar of ouder. In het jaar van het onderzoek deden ongeveer 7,5 duizend respondenten mee.
De Amerikaanse onderzoekers geloven dat eenzaamheid zo dodelijk is omdat het meerdere gevolgen kan hebben, denk aan een verstoord slaappatroon, hoge levels van stresshormonen, meer kans op ontstekingen en een verslechterd immuunsysteem. Als deze risicofactoren maken dat mensen een grotere kans hebben op een ziekte.
Holt-Lunstad denkt niet dat het eenzaamheidsprobleem snel weg zal gaan. Een Amerikaans onderzoek kwam erachter dat 42,6 miljoen volwassenen ouder dan 45 last heeft van chronische eenzaamheid. Ook in Nederland zijn ouderen relatief vaak eenzaam volgens het CBS.
Zelf doen
Mensen kunnen het risico op eenzaamheid verkleinen door pro-actiever mensen op te zoeken, zegt Holt-Lunstad. In plaats van scrollen door Facebook, kun je ook lid worden van een club of afspreken met je buurtgenoten. Doktoren kunnen ook een grote rol spelen in het signaleren van eenzaamheid bij oudere patiënten en ze oplossingen aanreiken.
In verschillende landen nemen actie tegen de eenzaamheid. In Nederland geniet het Nationaal Ouderenfonds veel aandacht, in Engeland kunnen ouderen een speciaal telefoonnummer bellen: Silver Line. Hier kunnen ze spreken met iemand zolang als ze willen, over ieder onderwerk. Het centrum ontvangt ongeveer 10.000 telefoontjes per week.